گرد و غبار چیست ؟ گرد و غبار ترکیبی از ذرات ریز و جامدی است که بسته به محیط و شرایط، در اثر عواملی مانند تراشکاری، سمباده زدن سطوح، انفجار، برس زدن و مانند این ها در هوا پخش شده اند، انواع دود ها و گاز های ناشی از فرایند های شیمیایی یا حرارتی، مانند جوش کاری، نیز حاوی ذرات معلق جامد پخش شده در هوا هستند که به عنوان گرد و خاک در نظر گرفته می شوند. این ذرات تحت تاثیر اندازه ایی که دارند یا در هوا شناور بوده و یا بر روی سطوح سقوط می کنند، البته این رفتار ذرات گرد و غبار هیچ ارتباطی با وزن ندارد. ذرات بسیار ریز ، مانند گرد و غبار فلزی، به علت سایز بسیار کوچک برای مدت طولانی معلق باقی می مانند. هر چه ذرات بزرگتر باشند، سریع تر سقوط خواهند کرد. استنشاق انواع گرد و غبار میتواند فعالیت های حیاتی را دچار اختلالی جدی کند به طوری که در دراز مدت زندگی افراد را به خطر بیندازد. ذرات درشت گرد و غبار حداکثر می توانند به بینی، دهان و حلق راه پیدا کنند اما ذرات ریز  به اعماق بیشتر و نواحی حساس مجرای تنفسی و ریه نفوذ می کنند. انواع آلودگی و ویروس هایی که زیرگردها با خود حمل می کنند باعث تحریکات چشم شده و همچنین باعث تسریع روند ایجاد انواع التهابات پوستی مانند کهیر و اگزما و ترک لب‌ها خواهد شد.

استنشاق ریز گردها

استنشاق ذرات غبار بسته به غلظت، اندازه، شکل و سمی بودن می توانند آسیب های جدی به ریه ها، نای و نایژ ها وارد کنند. در سال های اخیر تاکید بیشتر بر استفاده از اماکن تمیز و استنشاق هوای پاک می باشد که قوانین و مقرارت محیط کار را در سرتاسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. گرد و غبار ها بر اساس قوانین و مقررات وزارت بهداشت و درمان ایالات متحده آمریکا، از نظر قابلیت نفوذ در سیستم تنفسی به دو دسته ذرات غیر قابل استنشاق و ذرات قابل استنشاق تقسیم می شوند. ذرات قابل استنشاق به علت سایز کوچک ۱/۲۵ میکرون، می توانند خود را به ریه ها رسانده و جذب شوند.

اما بر خلاف آن، ذرات غیر قابل استنشاق با سایزی حدود ۱۰ میکرون، از طریق دهان و بینی وارد دستگاه تنفسی شده اما قابل جذب نیستند. در صنایع جدید، جمع آوری تراشه ها، گازها و گرد و غبار، نقش مهمی در خط تولید دارد، جمع آوری آلودگی ها علاوه بر اینکه سلامت کارمندان را تضمین می کند، محصولاتی تمیز تر و با کیفیت تر و طول عمر بیشتر دستگاه ها را نیز در پی دارد. تجهیزات نظافت صنعتی و دستگاه های جمع آوری گرد و غبار همچون جاروبرقی های تخصصی و سیستم های غبارگیر تخصصی میتوانند به میزان زیادی از معلق ماندن و پراکندگی این ذرات و غبارات جلوگیری نماید.

 غبارگیر صنعتی

دسته بندی ذرات گرد و غبار بر اساس اندازه

 اندازه ذرات خاک در هوا معیاری برای اندازه گیری میزان آلودگی و خطر ابتدای افراد به بیماری های مختلف است. ذرات گرد و غبار بر اساس اندازه ای که دارند در چهار گروه، درشت ۱۰ تا ۱۰۰ میکرون، ریز ۱ تا ۱۰ میکرون، بسیار ریز  0/01 تا ۱ میکرون و بخارات بین ۰/۰۰۱ تا۰/۰۱ میکرون دسته بندی می شوند و آلاینده ها بر حسب سایز ذرات در هر یک از این گروه ها قرار می گیرند، به عنوان نمونه، ذراتی مانند مو و گرده در گروه ذرات درشت، دوده ها در گروه ذرات ریز، دود و غبارات ناشی از لحیم کاری و جوش کاری یا بخارات نفتی، ویروس ها و ذرات ریز کلوئیدی در گروه ذرات بسیار ریز دسته بندی می شوند. از سوی دیگر آلاینده هایی مانند گرد و خاک ناشی از سیمان به خاطر طیف وسیع ذرات در هر دو گروه درشت و ریز قرار دارند.

این قاعده در مورد بخارات ناشی از رنگ، رنگدانه ها و باکتری ها نیز صدق می کند و این گروه از آلاینده ها را در دسته غبارات ریز و بسیار ریز قرار می دهد.

بخارات و گرد و غبار

این دسته از ذرات در دسته ریز ترین مواد قرار دارند. آنها از ذرات اتمی و بسیار ریز تشکیل شده و میتوانند به سرعت در محیط پراکنده شوند. برای نگهداری و جمع آوری این ذرات و بخارات باید از فیلتر ها و سامانه های جلوگیری از عبور آلاینده های تخصصی استفاده شود.

ذرات بسیار ریز

این ذرات دارای ابعاد ۰.۰۱ تا ۱ میکرون می باشند. ذراتی همچون ویروس ها، غبار دود و بخارات نفتی و برخی باکتری ها، از دسته ذراتی هستند که دارای این ابعاد می باشند. فیلتر های هپا از دسته اصلی ترین و کارآمد ترین فیلتر ها برای جلوگیری از عبور و انتشار این گونه آلودگی ها و آلاینده های محیطی هستند که در دستگاه های نظافت مکانیزه مورد استفاده قرار میگیرند.

ذرات و گرد و غبار ریز

دوده ، اغلب باکتری ها، گرد و غبار ، پوست مرده رنگدانه ها و بخارات رنگی از جمله ذرات و گرد و غباری هستند که در دسته ذرات ریز طبقه بندی میشوند و ابعادر در حدود ۱ تا ۱۰ میکرون دارند. عبور این ذرات با فیلتر های سری L و M قابل جلوگیری است و میتوان به راحتی با استفاده از جاروبرقی های صنعتی و تجهیزات نظافت مکانیزه صنعتی آنها را جمع آوری کرده و محیط را نظافت نمود.

گرد و غبار و ذرات درشت

این ذرات و آلودگی ها به طور عمده با ابعاد ۱۰ تا ۱۰۰ میکرون یا ۰.۱ میلی متر هستند و با چشم غیر مسلح قابل شناسایی می باشند. جمع آوری آنها به نسبت سایر ذرات گرد و غبار آسان تر بوده و با شیوه های معمولی نظافت به میزان مطلوبی جمع آوری خواهند شد. تار مو، گرده ها گرد و خاک و غبار سیمان و آلودگی هایی از این دست در بین این دسته از ذرات دسته بندی میشوند.

سرعت سقوط گرد و غبار و ماندگاری آنها در هوا

سرعت سقوط ذرات و گرد و غبار معلق در هوا بسته به ابعاد آنها متفاوت است. ذرات درشت به طور معمول با سرعت بسیار بیشتری به زمین سقوط نموده و ذرات ریز تر مدت زمان بیشتری در هوا معلق خواهند ماند. همانطور که میتواند نتیجه گرفت ذرات ریز همچون باکتری ها، ویروس ها، گرد و غبار و گاز ها مدت زمان بسیار طولانی تری در هوا معلق بوده و امکان استنشاق آنها توسط افراد به میزان زیادی بالا خواهد بود. از این رو جمع آوری بهینه این ذرات و آلودگی ها میتواند به میزان زیادی در بهبود کیفیت هوای محیط موثر بوده و آن را برای افراد بهینه تر سازد. هرچه ذرات ریز تر باشند، راحت تر با جریان هوا از جای بلند شده و میتوانندمدت زمان زیادی در هوا به صورت معلق باقی بمانند.

استفاده از تجهیزات نظافت صنعتی در غبارگیری

راحت ترین و موثرترین راه برای کاهش تاثیرگذاری انواع گرد و غبار بر سلامت، در خانه ماندن و قرار نگرفتن در معرض آلودگی است. البته این تدبیر زمانی جوابگو خواهد بود که تمامی در و پنجره ها را ببندید و از سیستم تهویه هوا در خانه‌تان استفاده کنید. اما موضوع اینجاست که در خانه ماندن چندان ممکن نیست. حتی اگر تمامی اصول و نکات مانند استفاده از ضدآفتاب و مرطوب‌کننده و دستکش نخی و ماسک در هنگام بیرون رفتن از خانه را هم رعایت کنید، باز هم ممکن است دچار مشکل شوید. بنابراین باید تدبیری مناسب را به کار گرفت. دستگاه ها و تجهیزات نظافت مکانیزه صنعتی میتوانند به میزان زیادی از انتشار و یا باقیماندن ذرات و ریزگرد ها در محیط جلوگیری نمایند. دستگاه‌های غبارگیر صنعتی نقشی حیاتی در نزدیکی ماشین‌آلات و تجهیزات فرآوری و در سالن‌های تولید ایفا می‌نمایند. با یک دستگاه غبارگیر صنعتی برخوردار از فیلتر مناسب، تقریبا تمامی تراشه ها و ذرات گرد و غبار قابل جدا شدن می‌باشند. فرآیند جمع آوری گرد و غبار با اتصال مستقیم غبارگیر صنعتی به بخشی از دستگاه یا از طریق به خطوط انتقالی همانند هودها یا بازرویی های غبارگیری صنعتی انجام می‌گیرد. به منظور غبارگیری از جاروبرقی صنعتی نیز استفاده میشود اما باید قدت داشت که کدام یک بهتر است؟ استفاده از جاروبرقی صنعتی یا غبارگیر ؟

بعبارت دیگر غبارگیر صنعتی می تواند به دستگاه متصل شده و تمامی گرد و غبار تولید شده درون آن را مکش کند. علاوه بر این غبارگیر صنعتی می تواند بصورت یک خرطومی منعطف به بخشی از دستگاه متصل شده یا بصورت کانالی ثابت نزدیک به محل ایجاد گرد و غبار قرار گرفته و همزمان با ایجاد گرد و غبار در همان نقطه آن را جمع آوری نماید. باید توجه داشت که تنها، ذرات ریز شناور در هوا توسط این نوع از مکنده ها قابل جمع آوری می باشند یعنی ذراتی که دارای حجم بالا و اندازه بسیار کوچک هستند. بنابراین دستگاه غبارگیر صنعتی دارای قدرت مکش کم و سرعت مکش بسیار بالا می‌باشد. دستگاه غبارگیر صنعتی Extractor for airborne dust and fumes – EV AP 560- ، مکنده ای ایده ال و بسیار قوی برای مکش و فیلتر ذرات گرد و غبار معلق در هوا میباشد که زمان نظافت کارگاه ها وکارخانجات را به حداقل کاهش می دهد.