انجام عملیات های سخت و سنگین در کارخانه های صنعتی، ایجاد حجم بالایی از گرد و غبار و آلودگی ها را در محیط به دنبال دارد. وجود آلودگی ها در محیط کارخانه روند تولید را به مخاطره می اندازد و سطح بهداشت محیط را کاهش داده و همچنین سلامت جسمانی کارکنان کارخانه را نیز به خطر می اندازد. از طرف دیگر باقی ماندن آلاینده ها بر روی تجهیزات کارخانه سبب عملکرد نادرست آنها شده و به دنبال آن کیفیت تولیدات کارخانه در سطح نامطلوبی قرار خواهد گرفت. وجود این عوامل لزوم وجود دستورالعمل نظافت سالن تولید و دیگر قسمت‌های کارخانه را اجتناب ناپذیر نموده است. از طرفی فاکتورهای موجود در چک لیست نظافت کارخانه همچون وسعت محیط در کارخانه های صنعتی، حساسیت عملیات های انجام پذیر در کارخانه، بالا بودن حجم آلودگی ها و مسائلی از این دست، انجام نظافت در این مکان ها به شیوه های سنتی و دستی را غیر ممکن نموده است. بدین منظور امروزه از تجهیزات نظافتی مکانیزه جهت به انجام رساندن امر خطیر نظافت در کارخانه های صنعتی استفاده می شود. چرا که این امر سبب افزایش سرعت و صرفه جویی در مصرف مواد شوینده و همچنین بکارگیری نیروی انسانی خواهد شد. از طرفی تجهیزات نظافتی صنعتی به نحوی طراحی شدهاند که بتواند در مقیاس و حجم بالا، پاکیزگی صد در صدی را به عمل آورند. در این مقاله به ارائه دستورالعمل نظافت کارخانه، دستورالعمل نظافت انبارها و دستورالعمل نظافت سالن تولید جهت انجام بهینه امر نظافت می پردازیم.

دستورالعمل نظافت کارخانه

برای تمیز نمودن و نظافت کارخانه های صنعتی دستورالعمل هایی وجود دارد که معرفی می گردند. به کار گیری دستورالعمل نظافت سالن تولید در برنامه نظافت کارگاه، صنایع و کارخانه های تولیدی و صنعتی میتواند کیفیت مطلوب تولیدات، محیط کار ایمن و سلامت کارگران را به همراه داشته باشد. اهمیت انجام مواردی که در چک لیست نظافت سالن تولید عنوان شدهاند به قدری است که در صورت بی‌توجهی یا انجام دادن هر مرحله، ممکن است کیفیت و تاثیر انجام دیگر موارد را مختل کند. 

 

 

جمع آوری گرد و غبار سطوح کف

همانطور که گفته شد روند تولید و فعالیت در کارخانه های صنعتی، حجم بالایی از گرد و غبار را در محیط منتشر می نماید. بخش های مختلف کارخانه همچون سالن تولید از مهم ترین بخش های کارخانه های صنعتی هستند که در معرض این آلودگی ها قرار می گیرند. ایجاد گرد و غبار در کف سالن مشکلاتی همچون اختلال در رفت و آمد افراد و ماشین آلات را به دنبال دارد، بدین منظور جمع آوری گرد و غبار سطوح کف از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. یکی از بهترین روش‌هایی که در دستورالعمل نظافت سطوح اماکن صنعتی به آن اشاره شده، استفاده از جارو برقی صنعتی مناسبی بوده که امکان حذف این آلودگی ها را فراهم آورده است. این دستگاه ها از قدرت فیلتراسیون بالایی بهره می برند و توان جمع آوری غبارات ریز تا اندازه ۰.۰۳ میکرون را بنابر نوع فیلتر دستگاه، دارا می باشند.

جمع آوری بهینه گرد و غبار سطوح کف اولین بند دستورالعمل نظافت کارخانه می باشد که در صورت انجام صحیح این مهم، نظم بیشتری در بخشهای مختلف کارخانه حکم فرما خواهد شد و در سلامت کارکنان تاثیر بسزایی خواهد داشت. بعلاوه امکان جمع آوری غبارات قابل انفجار و احتراق توسط نوع خاصی از مکنده های صنعتی از نوع ضد انجار وجود دارد که در نتیجه خطرات ناشی از انفجار و آتش سوزی در تمامی بخش های کارخانه کاهش می یابد.

 

نظافت و شستشوی بهینه سطوح سالن کارخانه

از بند های مهم دستورالعمل نظافت کارخانه شستشوی موثر سطوح کف می باشد که پس از جمع آوری گرد و غبار و زباله ها لزوم انجام شستشوی بهینه سطح قابل درک می باشد. در این میان وسعت فضا این عملیات را کمی دشوار می نمایند اما امروزه استفاده از دستگاه کف شوی صنعتی یا کف شور صنعتی دشواری این عملیات به سهولت و آسانی مبدل گردیده است. در دستورالعمل نظافت محیط کار آمده است که این دستگاه جهت شستشوی کلیه سطوح هموار در تمامی قسمتهای کارخانه های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه های کفشور مجهز به برس های دیسکی شکل می باشند که با پاشش آب بر روی برس ها از مخزن آب تمیز، آلودگی ها را از محل مورد نظر جدانموده و سطح را پاکسازی می نمایند.

پس از شستشوی سطح آب آلوده باقی مانده بر سطح به کمک تی دستگاه جمع آوری شده و توسط پمپ مکنده به مخزن آب کثیف دستگاه انتقال می یابد و در نتیجه سطح عاری از هرگونه آلودگی خواهد شد. این دستگاه ها در انواع دستی و سرنشین دار در دسترس می باشند اما از نظر کارکرد تفاوتی با یکدیگر ندارند و بنابر مساحت فضا مورد انتخاب قرار می گیرند. دستگاه اسکرابر تاثیر بسزایی در راندمان کاری و کاهش زمان انجام عملیات شستشوی سطوح در سالن تولید در کارخانه ها دارند. علاوه بر این نمی‌توان از نقش کلیدی بکارگیری این نوع تجهیزات نظافتی در نظافت سوله در کارخانه نیز غافل شد.

دستورالعمل نظافت و غبارگیری تجهیزات کارخانه

گرد و غبار ناشی از روند تولید، به سیستم های درونی تجهیزات کارخانه نفوذ نموده و عملکرد این تجهیزات را به مخاطره می اندازد. گاهی نفوذ این غبارات به درون تجهیزات کارخانه از سطح کیفی تولیدات کاسته که این امر خسارات زیادی به بار می آرود. غبارروبی تجهیزات کارخانه بند سوم دستورالعمل نظافت کارخانه می باشد که بیان می دارد با استفاده از مکنده صنعتی مناسب می توان از ورود آلودگی ها به درون تجهیزات جلوگیری به عمل آورده و سبب افزایش طول عمر تجهیزات کارخانه شویم. نازل های متفاوتی برای این مکنده ها طراحی شده است که با استفاده از آنها امکان غبارروبی بخش های دور از دسترس نیز فراهم آمده است.

مکش مواد قابل بازیافت

گاهی زباله ها و ذراتی در محیط پراکنده می شوند که در صورت جمع آوری مناسب این مواد می توان روند تولید را با استفاده از آنها ادامه داد. بند چهارم دستورالعمل نظافت کارخانه بر مکش مواد قابل بازیافت در محیط تاکید می نماید که اجرای این عملیات در کارخانه های صنعتی، از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه بوده و دور ریز مواد را به میزان چشم گیری کاهش می دهد. امروزه انواع مکنده‌های صنعتی جمع آوری مواد قابل بازیافت در محیط را امکان پذیر نموده اند. این تجهیزات مجهز به مخازن بزرگی هستند و حجم بالایی از مواد را در خود جای می دهند. از دیگر قابلیت‌های حائزاهمیت دستگاه مکنده‌ی صنعتی، جمع‌آوری مواد سمی و اشتعال‌زا، آلودگی های حاصل از فرآیندهای تراشکاری فلزات، صاف کاری فلزات برش پلاستیک و جوشکاری است. این دستگاه با مکش و قدرت بالا و سیستم فیلتراسیون قدرتمند به عنوان یکی از سریع‌ترین و الزامی‌ترین لوازم مورد نیاز برای نظافت کارخانجات به شمار می‌رود.

شستشوی تجهیزات

وجود چربی و آلودگی های روغنی و آلاینده های ناشی از سوخت های فسیلی روند کار، تجهیزات کارخانه را به مخاطره می اندازد و از عمر مفید این تجهیزات می کاهد. بند پنجم دستورالعمل نظافت کارخانه مناسب ترین راهکار جهت افزایش طول عمر و بهبود کارکرد تجهیزات را نظافت و شستشوی صحیح و زمانبندی شده می داند. جهت انجام عملیات شستشوی تجهیزات کارخانه امروزه از آب فوق فشار قوی استفاده می شود. دستگاه کارواش صنعتی با تکنولوژی آب فوق فشار قوی لایه های آلودگی را از هم گسسته و آنها را از سطح تجهیزات کارخانه جدا می نماید که در نتیجه سطوحی عاری از هرگونه آلودگی سخت خواهیم داشت. به کمک واترجت صنعتی شستشوی تجهیزات کارخانه با استفاده از حداقل مصرف آب و در زمان کوتاهی به انجام خواهد رسید. لازم به ذکر است که با توجه به اینکه بیشترین تماس کارکنان با تجهیزات داخلی سالن می‌باشد، به منظور حفظ سلامتی آنان لازم است که حتما موارد ذکر شده در دستورالعمل نظافت سالن تولید به درستی رعایت شود.

اجرای دستورالعمل نظافت محوطه بیرونی کارخانه

بند ششم دستورالعمل نظافت کارخانه در ارتباط با نظافت محوطه بیرونی کارخانه های صنعتی می باشد که با توجه به آلودگی های ایجاد شده در این مکانها اعم از آلودگی های زیست محیطی، آلاینده های شیمیایی عدم نظافت صحیح، تاثیرات منفی بسیاری در روند فعالیت خواهد داشت. جاروب آلودگی های محیط امروزه در این مکان ها با استفاده از سوییپر صنعتی صورت می پذیرد. سوییپر ها متشکل از برس های دیسکی و سیلندری می باشند که با حرکت دستگاه از بخش های آلوده این برس ها زباله ها را در بخش زیرین دستگاه جمع آوری نموده و پمپ مکنده مواد جمع آوری شده را به درون مخزن دستگاه انتقال می دهد. سوییپر ها به سبب افزایش سرعت در انجام امور نظافتی در محیط های وسیع طراحی شده اند و سبب کاهش در هزینه های نظافتی شده اند.

نظافت کف محوطه انبار

از مهم ترین بخش ها در کارخانه های صنعتی، انبارها می باشند. بند هفتم دستورالعمل نظافت کارخانه به دستورالعمل نظافت انبارها اشاره دارد. این فضاها اغلب محل نگهداری مواد و تجهیزات آماده جهت عرضه به بازار و مواد اولیه مورد استفاده در خط تولید می باشند. به همین دلیل توجه به موارد ذکر شده در چک لیست نظافت انبار و برقراری شرایط مطلوب در این فضاها از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه نظافت محوطه محل نگهداری محصولات در کارخانه به منظور جمع آوری گرد و غبار و زباله ها و ایجاد شرایط مطلوب با استفاده از جاروی صنعتی صورت می پذیرد. این تجهیزات با مکش گرد و غبار از نفوذ آلودگی ها به قفسه ها جلوگیری به عمل می آورند.

شستشوی سطوح کف کارخانه

بند هشتم دستورالعمل نظافت کارخانه در ارتباط با شستشوی سطوح کف است. کفپوش محیط کارخانه اغلب از جنس اپوکسی، سنگ، بتن، کاشی، سرامیک و …. می باشد و به دلیل عبور افراد و ماشین آلات از این بخش ها دچار آلودگی های فراوانی می شوند. شستشوی کف کارخانه و انبار با استفاده از زمین شوی یا اسکرابر صنعتی سخت کار با سهولت ویژه ای صورت می پذیرد. همانطور که اشاره شد اسکرابرها مجهز به سامانه شستشوی قدرتمندی هستند و توان بالایی در حذف آلودگی های سطوح کف دارند به همین دلیل عملیات شستشو را با کیفیت بالایی به انجام می رسانند و از خطرات ناشی از سرخوردن افراد و ماشین آلات بر سطوح آلوده و لغزنده جلوگیری به عمل می آورند.

 

 

دستورالعمل نظافت کارخانه متشکل از هشت بند می باشد که به صورت اجمالی در اینجا به بیان آنها پرداختیم. بکارگیری این دستورالعمل و چک لیست های مربوط به نظافت سوله و کارخانه سبب بهینه سازی عملیات نظافت و شستشو در کارخانه های صنعتی خواهد شد.

 

چک لیست و دستورالعمل نظافت کارخانه

چک لیست و دستورالعمل نظافت سالن و محوطه کارخانه
بخش	فعالیت	تجهیزات پیشنهادی	وضعیت	توضیحات
سالن تولید	نظافت راهرو ها و مسیر های عبور	جاروبرقی صنعتی – سوییپر صنعتی
شستشوی راهرو ها و سطوح کف	واترجت صنعتی – اسکرابر صنعتی
جمع آوری مواد و ذرات زائد تولیدات	سوییپر صنعتی – جاروبرقی صنعتی
مکش مواد قابل بازیافت	جاروبرقی صنعتی
تجهیزات و ماشین آلات	غبار گیری از تجهیزات	جاروبرقی صنعتی
شستشوی ماشین آلات	واترجت صنعتی
تمیز کردن قطعات الکترونیکی	بخارشوی صنعتی
انبار	نظافت و جمع آوری مواد زائد از سطوح کف	سوییپر صنعتی – جاروبرقی صنعتی
نظافت و مرتب سازی قفسه ها	دستی
شستشوی سطوح کف	اسکرابر صنعتی – واترجت صنعتی
شستشوی قفسه های نگهداری کالا	واترجت صنعتی
نظافت زیر قفسه ها	جاروبرقی صنعتی
ساختمان	نظافت راه پله و نرده ها	جاروبرقی صنعتی – ترولی و لوازم تنظیف
نظافت زمین و دیوار راهرو ها و لابی	اسکرابر صنعتی – پولیشر
شستشوی سطل های زباله	واترجت صنعتی
نظافت و شستشوی نمای ساختمان	نماشوی صنعتی – واترجت صنعتی
نظافت و بررسی سیستم تهویه	خوشبوکننده هوای صنعتی
پولیش سطوح سنگی و نظافت لابی	پولیشر صنعتی
پارکینگ و محوطه	نظافت محوطه پارکینگ	واترجت صنعتی – سوییپر صنعتی – اسکرابر صنعتی
تمیز کردن محوطه و فضای باز اداری	سوییپر صنعتی

 

 

مزایای استفاده از چک لیست نظافت در کارخانه

استفاده از چک لیست ها به طور کلی منظم شدن و بهینه شدن فرایند های لازم اجرا را به همراه دارند. استفاده از دستورالعمل و چک لیست نظافت در کارخانه های تولیدی و صنعتی میتواند با کاهش احتمال تکرار بی مورد فرایند نظافت در سطوح، تجهیزات و محوطه های گوناگون، کاهش هزینه های نظافت و بهره وری بیشتر از نیروی انسانی و زمان به همراه خواهد داشت. این مزایای استفاده از چک لیست نظافت در کارخانه میتواند دلیل کافی برای بهره گیری از این شیوه در نظافت محیط های صنعتی باشد.