نظافت انبار به منظور حفظ ایمنی، سلامت و کیفیت محصولات و کالاهای نگهداری شده در انبار ضروری است. این دستورالعمل به منظور راهنمایی کارکنان در انجام نظافت انبار تهیه شده است. برای تمیز نمودن انبارها و کارخانه ها آیین نامه های تدوین و مقرراتی وضع گردیده است که کارفرمایان و پرسنل پرسنل باید با آن ها آشنا شده و به آن ها پایبند باشند. نظافت انبار کالا و کارخانه در هر شرایطی و برای هر صنفی ضروری بوده که می تواند ایمنی محیط و سلامت کارکنان را به اندازه زیادی تحقق بخشد. برای تمیز شدن یک انبار دستگاه های مکانیزه کارآمدی طراحی و تولید شده که می توانند سطوحی که به انواع آلاینده ها آغشته هستند، تمیز گرداند. به عنوان مثال قفسه ها، سطح زمین، دیوار و سقف ها، لیفتراک ها، پالت ها، محوطه و دیگر سطوخ و تجهیزات را نظافت کرده و آن ها را به حالت اولیه با کیفیت بهینه، باز گرداند.

مراحل نظافت انبار

نظافت انبار یک فرآیند مهم است که باید به طور منظم انجام شود تا انبار تمیز، ایمن و کارآمد باقی بماند. مراحل نظافت انبار به شرح زیر است:

تهیه ابزار و تجهیزات نظافتی

نیاز به ابزار و تجهیزات نظافت صنعتی مناسب نیز انکار نشدنی است چرا که به این ترتیب روال های نظافتی بسیار اثربخش تر خواهند بود. مثلا اگر شما انباری دارید که در آن برای جابجایی وسایل از لیفتراک استفاده می کنید، می توان وسیله ای به آن وصل کرد تا حین کار نیز عمل نظافت را انجام دهد. تسهیل کار نظافت برای کارکنان به نفع کارفرما خواهد بود، چرا که اگر کار سخت و پیچیده ­ای باشد انجام نخواهد شد. بنابراین سرمایه­ گذاری برای چنین ابزارهایی به معنی تضمین انجام این کارها می باشد، قبل از شروع نظافت، باید تمام ابزار و تجهیزات نظافتی مورد نیاز را تهیه کنید. این تجهیزات شامل موارد زیر است:

• تجهیزات نظافت صنعتی
• تی
• سطل آب
• مواد شوینده
• دستکش
• ماسک
• عینک

خرید تجهیزات نظافت صنعتی

هر یک از کارکنان باید تجهیزات اولیه­ نظافتی را داشته باشند تا بتوانند امور معمول نظافتی را انجام دهند. اگر هر یک از کارکنان به پارچه،گردگیر، برس و حوله یکبار مصرف دسترسی داشته باشد نظافت تراوش و آلودگی ها به محض رویت محتمل تر به نظر می رسد. این کار نه تنها انبار را به محیط ایمن ­تر و سالم تری تبدیل می کند بلکه به کارمندان نیز احساس غرور را القا خواهد کرد.

جمع آوری زباله ها

اولین قدم در نظافت انبار، جمع آوری زباله ها است. این کار را می‌توانید با استفاده از جارو برقی صنعتی یا دستی انجام دهید. همچنین بهتر است برای نظافت انبار کالا و کارخانه به صورت بهینه در هر بخش و قسمتی سطل زباله وجود داشته باشد. در این صورت کارمندان به محض ایجاد زباله آن را امحا می کنند و بدین ترتیب زباله­ ها انباشته نشده و به دغدغه ­ای جدید تبدیل نمی شود. بهتر است روالی نیز برای تخلیه­ سطل زباله در نظر بگیرید تا سرریز نشوند و خطر ایجاد آلودگی وجود نداشته باشد.

جمع آوری گرد و غبار سطوح کف

 ایجاد گرد و غبار در کف سالن مشکلاتی همچون اختلال در رفت و آمد افراد و ماشین آلات را به دنبال دارد، بدین منظور جمع آوری گرد و غبار سطوح کف از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. یکی از بهترین روش‌هایی که در دستورالعمل نظافت سطوح اماکن صنعتی به آن اشاره شده، استفاده از جارو برقی صنعتی مناسبی بوده که امکان حذف این آلودگی ها را فراهم آورده است. این دستگاه ها از قدرت فیلتراسیون بالایی بهره می برند و توان جمع آوری غبارات ریز تا اندازه ۰.۰۳ میکرون را بنابر نوع فیلتر دستگاه، دارا می باشند.

همچنین امکان جمع آوری غبارات قابل انفجار و احتراق توسط نوع خاصی از مکنده های صنعتی از نوع ضد انجار وجود دارد که در نتیجه خطرات ناشی از انفجار و آتش سوزی در تمامی بخش های کارخانه کاهش می یابد.

نظافت و شستشوی بهینه سطوح سالن

از بند های مهم دستورالعمل نظافت انبار شستشوی موثر سطوح کف می باشد که پس از جمع آوری گرد و غبار و زباله ها لزوم انجام شستشوی بهینه سطح قابل درک می باشد. در این میان وسعت فضا این عملیات را کمی دشوار می نمایند اما امروزه استفاده از دستگاه کف شوی صنعتی یا اسکرابر دشواری این عملیات به سهولت و آسانی مبدل گردیده است. در دستورالعمل نظافت محیط کار آمده است که این دستگاه جهت شستشوی کلیه سطوح هموار در تمامی قسمتهای کارخانه های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه های کفشور مجهز به برس های دیسکی شکل می باشند که با پاشش آب بر روی برس ها از مخزن آب تمیز، آلودگی ها را از محل مورد نظر جدانموده و سطح را پاکسازی می نمایند.

پس از شستشوی سطح آب آلوده باقی مانده بر سطح به کمک تی دستگاه جمع آوری شده و توسط پمپ مکنده به مخزن آب کثیف دستگاه انتقال می یابد و در نتیجه سطح عاری از هرگونه آلودگی خواهد شد. این دستگاه ها در انواع دستی و سرنشین دار در دسترس می باشند اما از نظر کارکرد تفاوتی با یکدیگر ندارند و بنابر مساحت فضا مورد انتخاب قرار می گیرند. دستگاه اسکرابر تاثیر بسزایی در راندمان کاری و کاهش زمان انجام عملیات شستشوی سطوح در سالن تولید در انبارها دارند. 

شستشوی تجهیزات نظافت

وجود چربی و آلودگی های روغنی و آلاینده های ناشی از سوخت های فسیلی روند کار، تجهیزات مکانیزه انبار را به مخاطره می اندازد و از عمر مفید این تجهیزات می کاهد. بند چهارم دستورالعمل نظافت مناسب ترین راهکار جهت افزایش طول عمر و بهبود کارکرد تجهیزات را نظافت و شستشوی صحیح و زمانبندی شده می داند. جهت انجام عملیات شستشوی تجهیزات امروزه از آب فوق فشار قوی استفاده می شود. واترجت صنعتی با تکنولوژی آب فوق فشار قوی لایه های آلودگی را از هم گسسته و آنها را از سطح تجهیزات جدا می نماید که در نتیجه سطوحی عاری از هرگونه آلودگی سخت خواهیم داشت. به کمک واترجت صنعتی شستشوی تجهیزات با استفاده از حداقل مصرف آب و در زمان کوتاهی به انجام خواهد رسید. لازم به ذکر است که با توجه به اینکه بیشترین تماس کارکنان با تجهیزات داخلی سالن می‌باشد، به منظور حفظ سلامتی آنان لازم است که حتما موارد ذکر شده در دستورالعمل نظافت سالن تولید به درستی رعایت شود.

تهویه هوا

تهویه هوا در مراحل نظافت انبار یکی از مهم‌ترین عواملی است که باید به آن توجه شود. در هنگام نظافت انبار، گرد و غبار، ذرات ریز، و مواد شیمیایی آزاد می‌شوند که می‌توانند برای کارگران مضر باشند. تهویه هوا به تخلیه این مواد از محیط کمک می‌کند و از بروز مشکلات سلامتی جلوگیری می‌کند.

ایجاد چک لیست نظافت

ایجاد چک لیست نظافت به شما کمک می‌کند تا مراحل نظافت را به طور منظم و دقیق انجام دهید. چک لیست نظافت در مراحل نظافت انبار به عنوان یک ابزار ضروری برای اطمینان از نظافت و بهداشت مناسب انبار استفاده می شود. این چک لیست باید شامل همه موارد مورد نیاز برای تمیز کردن انبار به طور موثر و ایمن باشد. استفاده از چک لیست ها به طور کلی منظم شدن و بهینه شدن فرایند های لازم اجرا را به همراه دارند. استفاده از دستورالعمل و چک لیست نظافت در کارخانه های تولیدی و صنعتی میتواند با کاهش احتمال تکرار بی مورد فرایند نظافت در سطوح، تجهیزات و محوطه های گوناگون، کاهش هزینه های نظافت و بهره وری بیشتر از نیروی انسانی و زمان به همراه خواهد داشت. این مزایای استفاده از چک لیست نظافت در کارخانه میتواند دلیل کافی برای بهره گیری از این شیوه در نظافت محیط های صنعتی باشد.

نکات و اصول نظافت انبار

نظافت انبار یکی از مهم ترین عوامل موثر در ایمنی، بهداشت و بهره وری انبار است. یک انبار تمیز و مرتب، خطرات ناشی از افتادن، صدمات ناشی از سقوط مواد و تجهیزات و همچنین خطرات بهداشتی ناشی از رشد باکتری ها و کپک ها را کاهش می دهد. علاوه بر این، یک انبار تمیز و مرتب باعث افزایش بهره وری کارمندان می شود، زیرا کارمندان می توانند به راحتی و به سرعت کالاها را پیدا کرده و آنها را جابجا کنند.

در ادامه نکات و اصول کلی نظافت انبار آورده شده است:

• یک برنامه نظافت منظم ایجاد کنید. این برنامه باید شامل زمان بندی، مسئولیت ها و وظایف خاص باشد.
• تجهیزات و مواد تمیز کننده مناسب را تهیه کنید. این تجهیزات و مواد باید برای نوع آلودگی انبار شما مناسب باشند.
• کارکنان خود را در مورد اصول نظافت انبار آموزش دهید. این آموزش باید شامل نحوه استفاده ایمن از تجهیزات و مواد تمیز کننده باشد.
• به طور منظم انبار خود را تمیز کنید. این کار به جلوگیری از تجمع آلودگی و زباله کمک می کند.

تجهیزات نظافت انبار

تجهیزات نظافت انبار به دو دسته کلی تجهیزات دستی و تجهیزات مکانیزه تقسیم می‌شوند. تجهیزات دستی نظافت انبار شامل موارد زیر هستند:

• جارو دستی
• تی دستی
• فرچه دستی
• سطل زباله
• دستمال
• مواد شوینده

تجهیزات مکانیزه نظافت انبار شامل موارد زیر هستند:

• سوییپر صنعتی برای جمع‌آوری گرد و غبار و آشغال‌های سطح زمین استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها می‌توانند در عرض چند دقیقه مساحت زیادی را تمیز کنند.
• اسکرابر صنعتی برای تمیز کردن سطوح کف به صورت عمیق استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها دارای برس‌های چرخشی هستند که با محلول شوینده، سطوح کف را تمیز می‌کنند.
• جاروبرقی صنعتی برای جمع‌آوری گرد و غبار و آشغال‌های ریز و درشت از سطوح مختلف استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها دارای موتورهای قدرتمندی هستند که می‌توانند حتی گرد و غبار را از سطوح ناهموار نیز جمع‌آوری کنند.
• واترجت صنعتی برای شستشوی سطوح سخت مانند دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها دارای فشار آب بسیار بالایی هستند که می‌توانند آلودگی‌ها را از سطوح به طور کامل پاک کنند.

انتخاب تجهیزات نظافت انبار باید با توجه به عوامل مختلفی مانند اندازه انبار، نوع آلودگی‌ها، میزان رفت‌وآمد در انبار و بودجه انجام شود.

دستورالعمل نظافت انبار

این دستورالعمل در کلیه انبارها، صرف نظر از نوع محصولات یا مواد ذخیره شده، قابل اجرا است. فرآیندهای نظافت انبار برای تضمین ایمنی و سلامت کارکنان حیاتی هستند. دستورالعمل نظافت انبار به بخش های متعددی تقسیم می شود: تمیز کردن فوری، روزانه، هفتگی و ماهانه. این موارد در چک لیست نظافت انبار هستند که باید به طور منظم در بازه های زمانی تعیین شده بررسی شوند.

نظافت فوری سطوح

برخی از وظایف مندرج در راهنمای نظافت انبار باید در سریع ترین زمان ممکن تکمیل شوند. زمانی که این مشکلات به وجود می آیند باید به آنها رسیدگی و رفع شود. به عنوان مثال، اگر آب به روی سطح زمین نشت کرد، باید هرچه سریعتر سطح را خشک کنید.

نظافت روزانه

نظافت روزانه یکی از اجزای مهم فرآیندهای نظافت انبار است و در صورت غفلت از آن، آلودگی افزایش یافته و عمیق تر می شود.

• تمیز کردن سطوح با استفاده از اسکرابر صنعتی
• استفاده از نردبان برای تمیز کردن قفسه ها
• بسته بندی محصولات بازیافتی
• شناسایی محصولات آسیب دیده
• جستجو برای یافتن حشرات

نظاافت هفتگی

یکی دیگر از موارد موجود در چک لیست نظافت انبار شامل وظایف هفتگی است.

• تمیز کردن سطل های زباله
• پاکسازی قفسه های بدون کالا
• استفاده از جارو یا اسکرابر صنعتی برای تمیز کردن سطوح کف
• استفاده از دستگاه واترجت صنعتی برای تمیز کردن لیفتراک

نظافت ماهانه

• تمیز کردن عمیق راهروها با استفاده از ابزارهای ظافتی مکانیزه مانند سویپر و اسکرابر
• تمیز کردن سیستم تهویه مطبوع

چک لیست نظافت انبار
بخش	دستگاه پیشنهادی
نظافت کردن سطوح و قفسه ها	جاروبرقی صنعتی
تخلیه سطل های زباله	ترولی نظافت
برطرف نمودن آلودگی های سطح انبار	سوییپر صنعتی
مرتب سازی پالت ها و اطمینان از ایمنی قفسه ها	دستی
بررسی تجهیزات الکترونیکی	دستی
نظافت کفپوش اتاق ها و راهرو ها	دستگاه کفشوی
تخلیه سطل های زباله	ترولی نظافت
نظافت و ضدعفونی کردن سطوح پر تماس (دستگیره ها و دکمه ها)	ترولی نظافت – دستمال میکروفایبر
جمع آوری آلودگی ها و نظافت محیط داخلی انبار	ترولی نظافت – سوییپر صنعتی
شستشو و نظافت پنجره ها	ترولی نظافت – دستگاه شیشه شوی
شستشو و نظافت کامل کفپوش سالن انبار	زمین شوی صنعتی – سوییپر صنعتی
بررسی عدم وجود خراشیدگی در کفپوش ها و رفع آنها	پولیشر صنعتی

نحوه نظافت کف انبار با سوییپر و اسکرابر

برای نظافت کف انبار، می‌توان از دو روش دستی و مکانیزه استفاده کرد. در روش دستی، از جارو، تی و مواد شوینده استفاده می‌شود. در روش مکانیزه، از دستگاه‌های نظافتی مانند سوییپر صنعتی و اسکرابر استفاده می‌شود.

برای نظافت کف انبار با سوییپر و اسکرابر، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. ابتدا، سوییپر یا اسکرابر را روشن و برس‌ها را تنظیم کنید.
2. سوییپر یا اسکرابر را در مسیر رفت و آمد قرار دهید و آن را به حرکت در آورید.
3. اجازه دهید دستگاه تمام زباله‌ها را جمع‌آوری کند.
4. پس از جمع‌آوری زباله‌ها، مخزن سوییپر را خالی کنید و یا اجازه دهید اسکرابر کف را شستشو دهد و خشک کند.