مکنده انتقال مواد

دستگاه‌های مکنده یا جاروبرقی صنعتی تجهیزات مکانیزه نظافتی هستند که از مکش برای جمع آوری آلودگی، گرد و غبار و ضایعات فرآیندهای صنعتی و سایر انواع پسماند برای دفع، بازیافت یا استفاده مجدد استفاده می‌کنند.

همیشه هنگام کار کردن با حجم بالای مواد، بخشی از مواد ضمن فرآوری یا انتقال هدر می‌روند. می‌توان از یک مکنده یا جاروبرقی صنعتی برای نظافت و جمع آوری این مواد و حتی بازیافت آنها برای فرآوری در زمانی دیگر استفاده کرد.

مواد جامد مازاد به سرعت در یک محیط صنعتی شلوغ انباشته می‌شوند بنابراین یک مکنده یا جاروبرقی صنعتی قدرتمند بهترین راهکار برای حفظ نظافت محیط است. استفاده از این دستگاه همچنین موجب حذف گرد و غبار و سایر مواد سمی مضر می‌شود که وجود آنها در هوا می‌تواند برای سلامت انسان خطرناک باشد.

دستگاههای مکنده یا جاروبرقی صنعتی در مدل‌های بسیار متنوع ارائه می‌شوند و بعلت این تنوع بالا میتوان برای هر محیطی با هر نوع نیازمندی نظافتی از مواد مرطوب گرفته تا مواد جامد خشک و ... دستگاه مناسب را انتخاب نمود. در جایی که آلودگی مهم نیست، این مواد را می‌توان جمع آوری نموده و به سیستم کاری مواد بالک مجددا وارد کرد. این امر ضایعات را کاهش داده و موجب ارتقاء بازده کلی فرآیند می‌شود. بنابراین مکنده های صنعتی علاوه بر جمع آوری آلودگی و ضایعات در محیط‌های صنعتی و نظافت محیط، دارای کاربرد های متنوع دیگری نیز می باشند. یکی از مهم ترین این کاربردها انتقال مواد است. هنگام استفاده از مکنده، انتقال مواد در سامانه ای کاملا بسته متشکل از لوله ها و کانال‌های ثابت صورت می‌گیرد. بنابراین برخلاف انتقال مواد به روش مکانیکی و توسط نوار نقاله امکان ریزش مواد و انتشار گرد و غبار در محیط وجود ندارد. همچنین به دلیل بسته بودن خطوط انتقال دهنده، روش استفاده از مکنده برای انتقال مواد، روشی مناسب برای انتقال مواد اولیه و محصولات در صنایع داروسازی می باشد که نیازمند سطح بالای بهداشت می‌باشد.

انتقال مواد با استفاده از مکنده صنعتی

انتقال مواد توسط دستگاه های مکنده به دو روش مکش و دمش انجام‌پذیر می‌باشد. در روش دمش از یک کمپرسور هوا یا دمنده استفاده شده و جریان پرفشار هوا ایجاد می شود. این جریان هوا، مواد را داخل لوله ها یا کانال ها حرکت می‌دهد و به محل مورد نظر منتقل می‌نماید. برای انتقال مواد چگال و همچنین انتقال ماده در مسافت طولانی که نیاز به قدرت بالاتر برای حرکت دادن مواد می‌باشد، استفاده از روش دمش ترجیح داده می‌‌شود.

در روش مکش، عملکرد دستگاه بر مبنای ایجاد خلأ صورت می‌گیرد. خلأ ایجاد شده توسط پمپ خلأ دستگاه مکنده صنعتی موجب کشیده شدن مواد مورد نظر در لوله ها و کانال ها شده و آنها را به یک مخزن رابط منتقل می نماید. روش مکش، روشی مناسب برای انتقال مواد پودری، ریز و سبک در مسافت های کوتاه می‌باشد.

نکات مهم در انتقال مواد با مکنده

همیشه چند نکته اساسی و مهم در روش انتقال مواد مطرح می باشد که به انتخاب یک مکنده کارآمد و طراحی سیستمی مناسب کمک خواهد کرد:

چگالی ماده مورد مکش

هرچه ماده مورد نظر چگال تر باشد، نیروی بیشتری برای حرکت دادن آن مورد نیاز می‌باشد. بنابراین از دمنده یا مکنده با قدرت بالاتری باید استفاده نمود. همچنین چگالی ماده تحت انتقال در انتخاب روش انتقال نیز تاثیرگذار می‌باشد.

فاصله نقطه (عمودی و افقی) مکش از محل قرار گیری دستگاه

هنگام انتخاب یک دستگاه مکنده/دمنده برای انتقال مواد، باید دقت شود که دستگاه دارای قدرت مکش یا دمش کافی برای هدایت مواد در مسافت در نظر گرفته شده می‌باشد یا خیر. در حقیقت طراحی مناسب سیستم لوله کشی یا پایپینگ یکی از مهم‌ترین پارامترها در عملکرد بهینه دستگاه خواهد بود. اگرچه انعطاف پذیری در طراحی سیستم لوله کشی در این روش نسبت به روش مکانیکی و استفاده از نوار نقاله بالاتر بوده و محدودیت از لحاظ شیب و ... وجود ندارد، معمولا سیستم های لوله کشی شامل کانال های افقی و کانال عمودی با جهت مکش رو به پایین ترجیح داده می شوند. زیرا در کانال‌های عمودی در شرایطی که جهت مکش به سمت پایین باشد، ذرات و مواد تحت نیروی گرانش زمین حرکت می‌نمایند. بنابراین در این شرایط، تنها فواصل افقی انتقال حائز اهمیت بوده و قدرت مکش دستگاه باید متناسب با آنها باشد.

میزان حجم ماده مکش شده

از سیستم‌های مکش معمولا برای انتقال مواد پیوسته در محیط‌های صنعتی و تحت شرایطی که حجم ماده تحت انتقال بالاست استفاده می شود. در این شرایط معمولا یک مخزن رابط بین موضع مکش و دستگاه قرار می گیرد که حجم این مخزن باید با توجه به حجم ماده مکش شده انتخاب گردد.

ویژگی‌های ماده مکش شده

هنگام استفاده از سیستم مکش برای انتقال مواد، توجه به ویژگی‌های مواد مکش شده از قبیل حالت فیزیکی (جامد یا مایع)، اشتعال پذیری و قابلیت انفجار آنها بسیار مهم است. حالت فیزیکی در انتخاب نوع مخزن رابط تاثیرگذار می باشد. همچنین در صورتی که مواد قابل انفجار یا اشتعال باشند، تمهیدات ویژه همانند استفاده از دستگاه های مکنده ضدانفجار به منظور حفظ ایمنی محیط کار و کارکنان باید اتخاذ گردد.

دانه بندی ذرات مکش شده

در پاره ای از موارد همزمان با انتقال مواد لازم است جداسازی مواد نیز صورت گیرد یا مواد مکش شده پودری و بسیار ریز می‌باشند و به منظور جلوگیری از انتشار گرد و غبار هنگام تخلیه لازم است مخازن رابط به کار رفته به فیلتر یا سامانه سایکلون مجهز باشند.

توجه به موارد ذکر شده و بسیاری از موارد دیگر به انتخاب دستگاهی مناسب کمک می‌نمایند تا عملیات انتقال مواد به درستی توسط مکنده‌های صنعتی با عملکرد مکش و یا دمش هوا به انجام رسد.

انواع مکنده یا جاروبرقی صنعتی انتقال مواد

انواع مختلفی از مکنده یا جاروبرقی صنعتی انتقال در سیستم جابجایی و انتقال مواد بالک قابل استفاده هستند که عبارتند از:

• جاروبرقی صنعتی تخلیه پیوسته
• مکنده صنعتی هواکار
• جاروبرقی صنعتی دائم کار

دستگاه‌های جاروبرقی صنعتی تخلیه پیوسته برای هندلینگ پسماند گرد و غباری طراحی شده اند. این سیستم‌ها به کیسه‌های بسته مجهز شده‌اند که گرد و غبار را به دام انداخته و محدود می‌کند و بدین ترتیب از انتشار گرد و غبار در محیط جلوگیری می‌شود. سیستم مکنده می‌تواند بصورت پیوسته کار کند تا ذرات را هنگام انتقال مواد بالک یا فرآوری آنها به دام اندازد.

مکنده هواکار از هوا کمپرس شده برای جمع آوری مواد استفاده می‌کند. این رده از سیستم‌های مکنده به الکتریسیته نیاز نداشته و احرارت ایجاد نمی‌کنند. بنابراین استفاده از آنها در محیط‌های دارای خطر انفجار بسیار ایمن است.

در نهایت دستگاه‌های جاروبرقی صنعتی دائم کار برای کار کردن بصورت پیوسته و 24 ساعته در محیط‌های خشن ساخته شده‌اند یعنی جایی که در آن مکش پیوسته ضروری است. دستگاه های جاروبرقی صنعتی دائم کار معمولا هنگامی استفاده می‌شوند که بازیافت مواد اولویت است زیرا می‌توانند بصورت همزمان و همراه با سایر دستگاه‌ها و ماشین‌آلات تولید کار کنند.

در عملیات هندلینگ کوچک تا متوسط مواد بالک معمولا از دستگاه‌های جاروبرقی صنعتی پرتابل و قابل حمل استفاده می‌شود زیرا می‌توان آنها را در محیط جابجا نموده و هر جا لازم است مورد استفاده قرار داد. در تاسیسات بزرگتر هندلینگ مواد بالک ممکن است دستگاه مکنده را در یک بخش ثابت خط تولید قرار داد یا از چند دستگاه مکنده یا جاروبرقی صنعتی استفاده کرد تا تمام گرد و غبار و پسماند بصورت کامل مکش و جمع آوری شود.

استفاده از سیستم‌های مکنده مرکزی نیز یک گزینه برای برخی تاسیسات هندلینگ مواد در حجم زیاد است. این سیستم‌ها دارای یک محفظه مرکزی هستند که از طریق لوله به دهانه‌های مکش متعدد در بخش‌های مختلف متصل شده است. به هر دهانه می‌توان یک خرطومی منعطف متصل نمود و از طریق آن آلودگی و پسماند را به محفظه مرکزی منتقل کرد. مخزن سیستم مکنده مرکزی را می‌توان در فواصل زمانی منظم تخلیه کرد و آن را برای صرفه جویی در فضا در محلی دورتز نسبت به بخش‌های اصلی قرار داد.

مزایای استفاده از مکنده صنعتی در انتقال مواد

استفاده از روش مکش/دمش در جابجایی مواد دارای مزایای متعدد نسبت به دیگر روش ها می‌باشد. نخست آنکه در این روش مواد مورد جابجایی از داخل پمپ عبور نمی کنند (بر خلاف پمپ های مایع لجن کش و ...) و در نتیجه مشکل گرفتگی پمپ در عملیات سنگین وجود ندارد. نکته دیگر آنکه در این روش به دلیل وجود فیلترهای قدرتمند، توانایی فیلتراسیون ذرات بسته به نوع ماده موجود وجود دارد. بنابراین محیط از نظر بازگشت مواد کاملا ایمن می باشد. برخلاف نوار نقاله که دارای فضای باز در پیرامون خود می باشد، در این روش مواد در لوله ها و کانال های بسته منتقل شده و در نتیجه امکان ریزش آنها و اتلاف مواد وجود ندارد. همچین طراحی سیستم خطوط انتقال به شکل بسته مشکل انتشار گرد و غبار در حین انتقال را برطرف می نماید. از سوی دیگر سطح سرویس و نگهداری سامانه در این روش در مقایسه با روش مکانیکی بسیار کمتر است زیرا در این روش از نوار نقاله، چرخ دنده و سایر قطعات مکانیکی متحرک استفاده نشده است.