جاروبرقی صنعتی ضد انفجار ATEX در محیط هایی با وجود مواد اشتعال زا و یا اساساً به منظور جمع آوری خود آن مواد اشتعال زا، طراحی و ساخته شده اند. هر چند جاروهای ATEX با توجه به امنیت لازم، در مدل های گوناگون و به همراه تجهیزات جانبی گستره و مختلفی عرضه می گردد؛ ولی در مجموع تمامی آن ها مجهز به مدار ها و قطعات با فناوری ضد الکتریسیته ساکن بوده و علاوه بر این، اجزای بدنه آن ها با سیم به یکدیگر و در نهایت به زمین متصل شده اند تا هر گونه بار الکتریکی قبل از ایجاد جرقه، تخلیه گردد. همین امنیت و ضریب ایمنی بالا، جاروبرقی صنعتی ضد انفجار را به عضو جدایی ناپذیر صنایعی نظیر نفت و گاز و پتروشیمی و صنایع نظامی و … تبدیل کرده است. از سوی دیگر بالا رفتن سرعت جمع آوری و انتقال مواد توسط مکنده صنعتی ضد انفجار با بالا بردن کیفیت و بازده کار، از هدر رفتن زمان و هزینه های جاری در امر جمع آوری و انتقال مواد جلوگیری به عمل می آورد.

استاندارد  ATEX چیست و چرا در صنایع از مکنده صنعتی ضد انفجار بهره می برند؟

ATEX مخفف کلمه “Atmospheres Explosible” به معنای اتمسفر قابل انفجار می باشد. ATEX به طور کلی شامل مجموعه ای از دستورات و استاندارد ها است که جهت محافظت در برابر خطرات موجود در مکان هایی با حضور گاز های قابل اشتعال و گرد و غبار صنعتی قابل انفجار در صنایع به کار گرفته می شود. اتمسفر قابل انفجار می تواند شامل گازهای قابل اشتعال، مه، بخار و یا گرد و غبار قابل احتراق باشد. در صورتی که غلظت کافی از این مواد در اتمسفر محیط موجود به وجود بیاید، در صورت ترکیب با هوا و به علاوه یک منبع احتراق می تواند باعث انفجار گردد. گواهینامه ATEX یک مرجع تائید شده و قابل اعتماد است که بر ضد انفجار بودن محصول ارائه شده توسط کمپانی ها ضمانت می نماید تا کاربر و مصرف کننده که با خطرات احتمالی مواجه هستند را مطمئن و ایمن سازد.

چگونه گاز و گرد و غبار در محیط های صنعتی منفجر می شوند؟

حضور ماده قابل احتراق + اکسیژن + منبع احتراق، سه شرط لازم و کافی جهت رخ دادن یک انفجار در محیط های صنعتی می باشند. میزان غلظت مواد قابل احتراق (گاز و یا گرد و غبار) در اتمسفر در احتمال بروز انفجار تعیین کننده می باشد؛ از سوی دیگر انداره ذرات گرد و غبار که نقش مهمی در پراکندگی این ذرات در محیط دارد باید مورد بررسی قرار گیرد. زمانی که کاربر از جاروبرقی صنعتی ضد انفجار استفاده می نماید، هوا و اکسیژن که عضو جدایی ناپذیر هوا می باشد و هم چنین مواد قابل اشتعال موجود در محیط را به داخل جاروبرقی مکش می نماید؛ لذا دو عنصر از سه عنصر لازم جهت انفجار و آتش سوزی در داخل مخزن جاروبرقی مهیا است. بنابراین جاروبرقی های صنعتی دارای گواهینامه ی ATEX با از بین پارامتر سوم که همان منبع احتراق است، برای جلوگیری از تحریک منبع اشتعال و انجام فرایند ایمن با بازده بالا طراحی شده اند.

شرایط معمول و رایجی که در آن کاربران ملزم به استفاده از جاروبرقی صنعتی ضد انفجار مناسب برای جلوگیری از خطرات مواد قابل اشتعال می باشند، چیست؟

گرد و غبار قابل انفجار: جهت حمل و نقل و انتقال مواد و یا نظافت سطوح از گرد و غبار در صنایع گوناگون نظیر: صنایع غذایی، خوراک دام، صنایع داروسازی، دارو های گیاهی، مواد شوینده، صنایع وابسته به چوب، پلاستیک، رنگ، صنایع شیمیایی و پتروشیمی و بازیافت از جمله صنایعی هستند که در آن بهره مندی از جاروبرقی های ضد انفجار لازم می باشد.

گاز و بخار قابل انفجار: در صنایع پتروشیمی، داروسازی، ایستگاه های سوخت و پمپ بنزین ها، صنایع رنگ، شستشوی با حلال، صنایع شیمیایی، استخراج از معادن سطحی و متالوژی نیز برای جلوگیری از احتراق مواد موجود از جاروبرقی های با استاندارد ATEX بهره می برند.

جاروبرقی ضد انفجار ( ATEX ) در چه مکان هایی به کار می رود؟

راهنمای ATEX به طور مشخص و واضح مسئولیت تقسیم بندی Zone کاری و طبقه بندی ها و دسته بندی های مناسب و استاندارد کاری مختلف را بر عهده دارد که بخشی از این قوانین مهم و کاربردی عبارت است از:

۱) کاربر و مصرف کننده مسئولیت دانستن و تعریف دقیق از این که در چه محیط کاری قصد بهره برداری از دستگاه را دارند را بر عهده دارند.

۲) سازنده دستگاه مکنده ضد انفجار هم ملزم به ساخت دستگاهی بوده که نیاز های کاربر را به خوبی تأمین نماید که تحت گواهی اعلام انطباق با ماشین صادر می شود.

دسته بندی مکنده های ضد انفجار (ATEX)

تجهیزات مورد تأیید برای Zone های مختلف کاری در استاندارد ATEX دسته بندی شده اند تا مکان مورد نظر را جهت انجام کار بهینه و پر بازده معین نماید؛ که به بررسی تعدادی از این دسته بندی ها می پردازیم:

به طور کلی جاروبرقی های صنعتی در دو گروه کلی دسته بندی می گردند: Group1 مخصوص جاروبرقی صنعتی ضد انفجار است که مخصوص کار در معادن می باشند. اما اغلب مکنده های صنعتی به طور کلی در Group2 طبقه بندی می شوند و جهت فعالیت بر روی تمام سطوح غیر از معادن استعمال می شود. با توجه به حساسیت های موجود پیرامون موادی که جمع آوری می گردند و یا محیطی که جارو در آن کار می کند، Zone های مختلف تعریف می گردند. Zone 22 برای شرایطی است که مواد اشتعال زای جامد در محیط وجود دارد. Zone 21 برای شرایطی است که قصد جمع آوری مواد جامد قابل احتراق را از سطح مورد نظر داریم؛ Zone 2 برای حالتی است که در محیط،گاز و مواد مایع اشتعال زا همانند بنزین و بخارات قابل انفجار وجود دارد و در آخر Zone 1 جهت جمع آوری مواد قابل اشتعال مایع و گازی مناسب است. تمامی جاروبرقی های صنعتی ضد انفجار که دارای استاندارد ATEX می باشند، دارای علامت زرد رنگ EX جهت تأیید این امر هستند. بنابراین صرف اعلام شفاهی این موضوع توسط فروشنده، نباید دست به خرید و تهیه دستگاه زد و حتماً  باید از وجود علامت زرد رنگ بر روی دستگاه مطمئن شوید.

لینک های مفید:

جارو برقی : فهرستی از محصولات